Modificeren van liggers voor pilotproject viaduct A1-Hoog Burel
Maken ontwerp
Doordat er in het contract geen ruimte was om te optimaliseren, is het ontwerp met herbruikbare liggers vrijwel gelijk aan het ontwerp met nieuwe liggers. Enkel is gewerkt met een afwijkende liggerhoogte. Regulier worden de zijvelden, ondanks een kortere overspanning dan de hoofdoverspanning, uitgevoerd met gelijke constructiehoogtes. Door het grote verschil in overspanningslengte tussen de hoofdoverspanning en zijvelden is in het tenderontwerp de hoogte van de zijvelden verlaagd. Door het gebruik van randliggers met gelijke hoogten is dit niet zichtbaar voor de automobilisten. De constructiehoogte van de beschikbare herbruikbare liggers is 0,10m hoger dan het tenderontwerp met nieuwe liggers. Dit verschil is verwerkt in de hoogte van de oplegpoeren. Daarnaast is in het ontwerp van de einddwarsdragers bij de hergebruikte liggers ophangwapening aangebracht. Bij de nieuwe liggers is deze ophangwapening opgenomen in de productie van de nieuwe liggers.
Verwijderen druklaag en einddwarsdrager liggers viaduct A1-Hoog Burel
Het verwijderen van de druklaag en het beton van de einddwarsdragers is identiek uitgevoerd als voor brug Appingedam. Zie ook het Cement artikel [1]. Er was voldoende productietijd om grote schades te voorkomen, die wel optreden als er te veel onder tijdsdruk moet worden gewerkt. De aanhechting tussen de druklaag en het prefabbeton was erg goed. Gekozen is om te accepteren dat er een dunne laag in-situ beton op de prefabligger aanwezig zou blijven, met een dikte van maximaal de betondekking van de nieuwe druklaag. Het was dan ook niet nodig om de bovenzijde van de prefabligger op te ruwen t.b.v. de aanhechting met een nieuwe druklaag. Het lukte niet altijd om de druklaag te verwijderen zonder schade toe te brengen aan de beugels. Er is doorgerekend hoeveel beugels er onbeschadigd moeten zijn en doorgerekend wat de minimale aanhechtlengte is. De aanhechtlengte is in het geval bij pilot-viaduct A1-Hoog Burel minimaal 60mm. Deze aanhechtingslengte wordt ook gehaald als er een dunne laag in-situ beton aanwezig blijft. Er zijn daarom geen extra maatregelen benodigd.
Inkorten liggers
Het inkorten van de liggers is identiek uitgevoerd als de test op het Cirwinn terrein. Hierbij is veel aandacht besteed aan een goede instelling van de lintzaag en een goede ondersteuning van de liggerdelen. Het was een voordeel dat op de opslaglocatie in Apeldoorn een goede, vlakke verharding aanwezig was en dat de liggers opgelegd waren op dragline schotten. Bij de opslag van de liggers is al gezorgd voor goede oplegbalken. Daardoor zijn de oplegpunten geborgd, zodat aan weerszijden van de lintzaag een goede ondersteuning aanwezig was. Voor het inkorten van de liggers is het wenselijk een deel van de druklaag te handhaven zodat er een mooie ondergrond voor de lintzaag ontstaat. Later kan het resterende deel van de druklaag verwijderd worden. De lintzaag geeft een vlakke zaagsnede maar is soms licht scheluw. Daarom is het belangrijk goed op de toleranties te letten. De liggerlengtes zullen iets verschillen t.o.v. elkaar. Een verbeterpunt was dat bij de eerste liggers onvoldoende rekening werd gehouden met de werkelijke zaagsnededikte. De nettomaat was uitgezet en niet de hartmaat van de zaagsnede. Dit is later aangepast, zodat na het zagen de liggerlengte beter overeenkwam met de theoretisch gewenste lengte. Ook werden de afstanden gemeten vanaf de uiteinden, waarbij de liggerlengte door krimp, kruip en relaxatie net afweek van de theoretische maat. Aan te bevelen is om zo zuiver mogelijk de liggerlengte te bepalen. Het midden van de liggers kan het beste op de liggers worden gemarkeerd, zodat de zaagsnede zuiverder uitgezet kan worden en kan worden getoetst of de ligger ook symmetrisch is ingekort.
Aanbrengen boorgaten
Het aanbrengen van de boorgaten is identiek uitgevoerd als de test op het Cirwinn terrein. Door de kruisingshoek is de tolerantie t.o.v. de beugelwapening minimaal. Het is door vakmanschap van de betonboorder goed gelukt om binnen de toleranties te boren. Bij regulier hergebruik zijn de toleranties veel groter, omdat dan gewerkt wordt met kruisingshoeken groter dan 70°. Bij het ontwerp van de nieuwe einddwarsdrager is rekening gehouden met de positionering van de boorgaten voor de wapening.
De maatvoering van de boorgaten is vanuit het ontwerp bepaald. Er is eerst een legplan gemaakt dat rekening houdt met de lengtes van de ingekorte liggers en met de opbuiging. De liggers met de grootste opbuiging zijn toegepast in het ene veld en die met de kleinste opbuiging in het andere veld. Vanuit het digitale legplan zijn de boorgaten exact bepaald om hiermee zoveel mogelijk tolerantie te creëren. Bij het boren is het essentieel dat de voorspanning niet beschadigd wordt. Daarom is het van belang om de ligging van de voorspankabels te weten. Naast horizontale kabels zijn er in het lijf kabels die in het midden horizontaal lopen en vanaf een knikpunt schuin omhooglopen naar het kopvlak. Het is belangrijk om dit verloop te kennen voordat er geboord wordt.
Schade herstel
Vanwege de vereiste levensduur van 100 jaar, zijn de liggers intensief geïnspecteerd op scheuren en afgebroken betonschollen. Een paar liggers waren al beschadigd en hersteld toen het KW 21 viaduct nog in gebruik was. Doordat we nu goed bij de liggers kunnen komen, zijn de oude betonreparaties vervangen door nieuwe betonreparaties. Daarnaast zijn er bij het verwijderen van de druklaag op sommige plekken schades ontstaan. Voor de kwaliteitsverklaring is het van belang om de situatie voorafgaand aan en na het schadeherstel goed vast te leggen en dat een constructeur het voorstel voor herstel met materiaalspecificaties accepteert voordat dit uitgevoerd wordt. Daarnaast dienen de werkzaamheden uitgevoerd te worden door gecertificeerde bedrijven. In dit geval heeft Freyssinet de werkzaamheden uitgevoerd en vastgelegd [2]. Naast het schadeherstel zijn de kopvlakken met doorgezaagde (voorspan) wapening geconserveerd om aantasting van de wapening te voorkomen gedurende de opslagperiode. Vanwege vertraging in het project viaduct A1-Hoog Burel ontstond er een langere opslagtijd die de liggers op deze manier goed doorstonden.
Digitale vastlegging gemodificeerde liggers en opstellen legplan
Het legplan is opgesteld voordat de boorgaten zijn aangebracht. Op basis van de fabrieksgegevens van vergelijkbare liggers, aangevuld met de informatie uit het destructieve onderzoek is de liggertekening opgesteld. Op basis van de nagemeten lengte en opbuiging is er een legplan opgesteld. Tijdens de uitvoering is rekening gehouden met het verschil in liggerlengtes. Deze varieert meer dan bij nieuwe liggers die allemaal exact dezelfde lengte hebben.
- 1 Ir. Rob Vergoossen, Ing. Gert-Jan van Eck PMSE, Ir. Danny Jilissen, „Hergebruik prefab T-liggers (2),” Cement, december 2022.
- 2 Freyssinet, „Opleverdossier project 220156 – Dura Vermeer Circulaire Liggers Apeldoorn,” 21-5-2022.